Quần đảo của những con rồng thật chứ không phải giả tưởng mang tên Komodo ở phía Đông Indonesia cho đến nay vẫn còn nhiều điều kỳ bí. Ở đây đang diễn ra sự cộng sinh của loài bò sát to lớn từ thời tiền sử còn sót lại với loài động vật vốn còn rất trẻ trên trái đất: con người.
Một thế giới khác
Bali được nhiều người thích ồn ào mệnh danh là “thiên đường du lịch” của Indonesia. Nhưng ít ai để ý đó cũng là cửa ngõ thuận tiện nhất để đến với xứ sở của rồng Komodo. Từ Bali đến quần đảo Flores (nơi có công viên quốc gia Komodo) mất khoảng một giờ bay thẳng về phía Đông.
Chuyến bay từ Bali đến Flores luôn mang lại cho hàng khách nhiều cảm xúc nếu biết rằng mình đang vượt qua lằn ranh tự nhiên Wallace. Đó là biên giới đánh dấu sự khác biệt về sinh học giữa hai vùng đất gần kề nhau là Đông Nam Á và khu vực đa đảo Úc Châu do nhà tự nhiên học Alfred Wallace xác định hơn 100 năm trước. Sự khác biệt đến kỳ lạ và khó giải thích. Chỉ cách một eo biển chưa đến 35km, nhưng cây cối, động vật hầu như khác biệt hoàn toàn, thậm chí nhiều loài chim không bao giờ bay vượt lằn ranh.
Khi máy bay đáp xuống Labuan Bajo (thủ phủ của Flores), sự khác biệt xã hội cũng đập ngay vào mắt du khách. Bali là nơi ồn ào náo nhiệt và thương mại hóa đến cực độ, còn Labuan Bajo này, vùng đất mà cách đây không lâu các nhà khảo cổ đã phát hiện ra dấu vết người cổ sống 20 ngàn năm trước thì nhỏ bé, khiêm tốn.
Bến tàu chính của Labuan Bajo không lớn và ít người. Bên cạnh đó là một vài hàng tạp hóa nhỏ bé và cũng vắng khách. Đó là những hình ảnh văn minh cuối cùng mà du khách nhìn thấy sau khi lên tàu rời Labuan Bajo đến công viên quốc gia Komodo.
Hành trình không xa, chỉ khoảng 3 tiếng lênh đênh trên vùng biển với nhiều dòng chảy mạnh tạo nên những vũng nước xoáy, tô đậm thêm cái cảm giác giả từ văn minh với đủ thứ pháp luật để đi vào một thế giới khác, thế giới mà sự đấu tranh sinh tồn bằng sức mạnh là qui luật thống trị.
Sống bám vào rồng
Sau khi trả khoản tiền tương đương 700-800 ngàn đồng Việt Nam cho vé vào cổng, cho chiếc máy chụp ảnh và cả máy quay phim, là chúng tôi bước vào hành trình 5 ki-lô-mét đường rừng. Đi sau lưng người bảo vệ rừng thấp bé với chiếc gậy gỗ dài khoảng 2 mét trong tay như thứ vũ khí duy nhất để bảo vệ mọi người, bất giác tôi tự nhủ từ đây nếu có chuyện gì mình phải tự lo bản thân mình thôi.
Xung quanh rồng Komodo có rất nhiều truyền thuyết. Với người Ata Momo bản xứ xa xưa mà ngày nay hầu như tuyệt chủng thì rồng là em gái hiền lành của con người. Dù thế nào thì thực tế không thể phủ nhận rằng rồng Komodo là giống ăn thịt máu lạnh (theo đúng nghĩa đen và nghĩa bóng) cực kỳ nguy hiểm. Rồng Komodo ăn tạp, có thể tấn công và ăn luôn cả những con trâu rừng nặng hàng mấy trăm ký, rồng ăn cả đồng loại. Komodo cái sau khi đẻ trứng sẽ bỏ đi, Komodo con vừa nở phải tự lo cho bản thân mình và điều đó rèn luyện thêm tính lạnh lùng hung hãn.
Chính vì lẽ đó nội qui cho cuộc phiêu lưu trên đất rồng rất rõ ràng: luôn luôn đi phía sau lưng người hướng dẫn, khi thấy rồng Komodo có khuynh hướng hung hãn càng không được chạy vì rồng có thể rượt theo với tốc độ 70-80km/giờ. Những người đang có vết thương trên cơ thể càng phải đề phòng vì rồng Komodo rất thích mùi máu và có thể đánh hơi cách xa đến 5 ki-lô-mét. Nghe đồn rằng mấy chục năm trước một du khách Thụy Điển vì tách ra khỏi đoàn mà đã đi luôn không bao giờ thấy quay trở lại.
Rừng sâu có những qui luật khắc nghiệt của nó là vậy, nhưng con người rồi cũng lặn lội đến vì miếng cơm manh áo hay là vì khát vọng được chinh phục.
Người hướng dẫn địa phương cho biết gia đình anh sống bằng nghề trồng trọt ở Labuan Bajo nhưng cũng như nhiều thanh niên hàng xóm vì muốn tăng thêm thu nhập nên anh mới vượt biển ra đây làm nghề này.
Một hướng dẫn viên khác ở Labuan Bajo tâm sự “Tôi vừa ở 10 ngày ở đảo rồng về đây. Ở ngoài đó buồn và nguy hiểm nhưng là cơ hội kiếm thêm chút tiền. Mà anh biết không, người ở đây bây giờ ai cũng thích làm nghề hướng dẫn viên du lịch như tôi đó”.
Komodo tồn tại hàng triệu năm ở đây rồi và có vẻ như đang là những bậc sinh thành già cỗi nuôi nấng những đứa con. Những đứa con trong thời đại “văn minh du lịch” tìm đến sống bám vào để kiếm tiền và để thỏa mãn nhu cầu tò mò.
Sống bám vào Komodo! Nếu tiếp xúc với nhiều cư dân địa phương bạn sẽ thấy điều đó càng rõ nét hơn. Thấy rõ qua cuộc sống không phải chỉ của hướng dẫn viên, người kiểm lâm mà còn từ không ít những người buôn gánh bán bưng bám du khách bán đồ lưu niệm. Họ sẵn sàng nói thách để kiếm thêm được vài đồng lời.
Họ là những người làm nghề rừng, nghề biển trước khi công viên quốc gia được thành lập vào năm 1980. Bây giờ vì là khu bảo tồn nên chuyện khai thác lâm thủy sản trở nên khó khăn, họ quay sang kiếm tiền từ những người khách tò mò đến ngắm rồng.
Cũng không có gì quá đặc biệt! Những đứa con của đất rồng rõ ràng đang đi theo con đường mưu sinh giống y như những trung tâm du lịch lớn ở khắp nơi. Bắt đầu là những thương nhân chân đất mang nặng đầu óc “buôn gánh bán bưng” lời đồng nào hay đồng đó. Rồi dần dần xuất hiện những đại gia “chặt chém” khách theo kiểu “nhìn xa trông rộng” hơn với những tàu du lịch, khách sạn, nhà hàng mà mức độ tàn phá thiên nhiên, xã hội cũng nặng nề hơn gấp bội. Những dấu diệu đó đã bắt đầu xuất hiện bằng những công trình mở đường, phá núi ở Labuan Bajo.
Trên đường quay về Labuan Bajo khách du lịch thường được hướng dẫn viên thưởng thêm một “bữa tiệc” lặn ngắm những rặng san hô đủ màu sắc. Quần đảo này là một trong ba địa điểm lặn biển nổi tiếng ở Indonesia. Không biết rồi những làn sóng khách du lịch tràn tới, rồi những làn sóng di dân đến để sống bám vào đó sẽ đẩy tương lai của những con rồng cuối cùng trên trái đất cũng như của những rặng san hô rực rỡ và cả của những cư dân địa phương, những đứa con của rồng đi về đâu.
Qua ngày hôm sau tôi lại bay về Bali, rồi Jakarta, rồi TPHCM. Những nơi được gọi là xã hội văn minh nhưng đã đánh mất quá nhiều những báu vật của môi trường tự nhiên cũng như bản chất hồn nhiên của con người.
