Những “fan” hâm mộ nữ tài tử Hollywood có cái miệng rộng Julia Roberts chắc vẫn còn nhớ hình ảnh nhân vật Elizabeth Gilbert trong bộ phim “Eat, Pray, Love” (Ăn, cầu nguyện, yêu) của cô. Nhân vật này đã đi du lịch vòng quanh thế giới để ăn, cầu nguyện và cuối cùng là yêu. Cuộc hành trình đến di sản thế giới Luang Prabang của tôi thì ngược lại đôi chút, bắt đầu bằng tình yêu được đi ngao du sơn thủy…
Yêu
Thoáng nhìn, thành phố Luang Prabang của Lào này có đủ các yếu tố để đáp ứng nhu cầu cho những ai yêu lang thang.
Đó là một điểm du lịch nổi tiếng lâu đời. Từ cuối thế kỷ 19 Luang Prabang đã thường được du khách nhắc đến khi nói về Đông Dương. Ở đây đã từng ghi nhận bước chân của nhiều nhân vật nổi tiếng như Ernest Hemingway (nhà văn Mỹ) , Marguerite Duras (nhà văn Pháp)…. Chỉ riêng điều đó thôi cũng thôi thúc những người yêu du lịch đến đây một lần, ít nhất là để khẳng định “tôi đã đến đây”.
Luang Prabang không nằm quá xa Việt Nam đủ để có thể chiều chuộng ai không muốn tốn quá nhiều thời gian di chuyển. Thành phố này cũng không quá gần để làm giảm cảm hứng đi khám phá vùng trời mới.
Từ Vientiane đến Luang Prabang giờ đã có xe lửa tốc hành. Tuy nhiên, con đường bộ hơn 400 ki lô mét với khoảng 200 ki lô mét cuối cùng đường đèo dốc liên tục cũng là một trải nghiệm đáng để du khách quan tâm. Nếu xe chạy nhanh, không bị trục trặc cũng phải mất tối thiểu 10 tiếng cho đoạn đường này. Phong cảnh núi rừng không có ấn tượng gì đặc biệt. Xe ngoặc cua liên tục dễ làm cho những ai say xe khó mà “trụ” nổi. Nhưng đó là sức hấp dẫn của con đường vì dễ gì tìm được con đường đèo dốc liên tục hàng trăm ki lô mét. Ngay cả những cung đường đèo ở vùng rừng núi hiểm trở Tây Bắc Việt nam cũng còn thua xa.
Nếu ai yêu cái kiểu du lịch tiện nghi ít tốn sức thì có thể bay thẳng từ Hà Nội đến Luang Prabang. Còn nếu ai cho rằng 400 ki lô mét đèo dốc từ Vientiane đến Luang Prabang chưa đủ hấp dẫn thì có thể chọn phương án đi đường bộ qua cửa khẩu Lao Bảo đến Savanakhet rồi Vientiane rồi Luang Prabang. Hoặc xuất phát từ Vinh theo quốc lộ 7 vượt cửa khẩu Nậm Cắn để qua Phonsavan rồi đến Luang Prabang. Đi theo hai con đường này bạn sẽ có thêm ít nhất 300- 400 ki lô mét nữa để thỏa chí phiêu bồng.
Cầu nguyện
Luang Prabang có gì? Câu trả lời rất đơn giản: Chùa.
Nói không quá, ở mọi nơi đều thấy bóng dáng của những mái chùa.
Nhìn lên bản đồ du lịch chỉ trên hai con phố chính dài không đến 500 mét của thành phố nhỏ bé này đã có đến 20 ngôi chùa lớn nhỏ.
Nhìn vào danh sách những điểm cần tham quan ở Luang Prabang cũng là chùa và hầu như không gì khác ngoài chùa. Ngay cả cái tên thành phố cũng bắt nguồn từ tên bức tượng Phật Prabang nổi tiếng hiện đang được đặt trong bảo tàng quốc gia ở khu vực trung tâm.
Chùa ở Luang Prabang có bề dày lịch sử đáng tự hào. Hai ngôi chùa cổ nhất là Xieng Thong và Visuon được xây từ giữa thế kỷ 16 và từ đó đến nay luôn được xem là một trong những thánh địa của Phật giáo Lào. Xieng Thong còn là nơi rất nhiều đời vua Lào tổ chức lễ tấn phong.
Chùa ở Luang Prabang là những công trình nghệ thuật đáng chiêm ngưỡng. Trên tường, cột, khung cửa… luôn là những phù điêu sơn son thếp vàng rực rỡ, là những hoa văn tinh xảo mềm mại uốn lượn…
Luang Prabang như một bảo tàng ngoài trời, nơi hội tụ các tác phẩm nghệ thuật đa văn hóa. Một mảng tường màu hồng ở chùa Xieng Thong gợi nhớ nghệ thuật Tây Tạng, một bức tranh vàng đen ở chùa Wat Mai nhắc nhở hội họa Trung Hoa, một họa tiết sặc sỡ ở chùa Pa Houak không thể không làm liên tưởng đến văn hóa Ấn Độ…..
Tuy vậy, cái làm cho người ta nhớ đến chùa Luang Prabang chính là sức sống của chúng. Chùa không ồn ào, không quá tấp nập nhưng vẫn toát lên được là nơi không thể thiếu trong đời sống tâm linh của dân địa phương. Chùa không quá vĩ đại nhưng sự hiện diện rõ ràng ngay giữa đường phố trung tâm hay ẩn khuất dưới những tán cây trong một góc vắng nào đó như là điều hiển nhiên trong cái cuộc sống của thành phố nhỏ bé này.
Khởi đầu một ngày trong thời khóa biểu của du khách ở Luang Prabang thường là dậy từ sáng sớm khi đường còn mù sương để chứng kiến cảnh hàng đoàn sư mặc áo vàng đi khất thực. Sau đó khách thập phương sẽ leo lên đỉnh núi Phousi ngay trung tâm thành phố để ngắm cảnh bình minh, trên đỉnh cũng là một tượng Phật sơn vàng óng ánh rất lớn. Trong môi trường như vậy dù có là ngoại đạo du khách không thể không nhắm mắt lại vài phút để cầu nguyện.
Hamburger
Tôi đã đến, đã đi loanh quanh chùa chiền, đã nhắm mắt cầu nguyện… nhưng thật là chưa thấy thật bình an và thanh thản.
Luang Prabang được công nhận là di sản thế giới từ năm 1995. Sau sự kiện đó số lượng du khách đổ đến Luang Prabang càng tăng nhanh. Các nhà đầu tư cũng nhanh chóng xây dựng dịch vụ đáp ứng nhu cầu khách du lịch. Hầu hết những ngôi nhà kiến trúc theo kiểu Pháp cách đây chừng 100 năm đã được sơn phết tu sửa lại để làm khách sạn, nhà hàng. Những khu phố cổ kiểu Pháp này cũng đã góp phần không nhỏ để Luang Prabang được công nhận là di sản thế giới.
Đủ kiểu khách sạn sang hèn, mắc rẻ. Dọc khu phố cổ là nhan nhản bản quảng cáo giá phòng, món ăn, thuê xe… Chùa chiền đôi khi nằm lẫn lộn trong mê cung đó!
Thực tế là cái kiểu dịch vụ theo sát sau lưng như vậy làm hài lòng nhiều du khách. Tuy nhiên, nét độc đáo của Luang Prabang thu hút khách chính là dòng chảy êm ả, thanh bình của cuộc sống đơn giản mang hơi thở thiền định. Mà điều đó đang bị xáo trộn dữ dội.
Sử dụng nguồn thu triệt để từ du khách để cải thiện đời sống cư dân địa phương và bảo tồn di sản – là cái cách mà người ta đang áp dụng không chỉ ở Luang prabang mà nhiều nơi trên thế giới. Nhưng suy cho cùng di sản không phải chỉ là vật chất mà còn là những giá trị tinh thần vốn rất mong manh trước những dòng cuốn của thương mại.
Hồi ức cuối cùng của tôi về chuyến đi Luang Prabang là lần tôi hỏi người tiếp tân khách sạn một quán ăn mà dân địa phương thường đến. Anh ta suy nghĩ hồi lâu rồi lắc đầu và chỉ đến những quán ăn dành cho khách du lịch ở dọc bờ sông Mê Kông. Những quán ăn mà tôi biết quá rõ, chúng cũng được giới thiệu trong các tài liệu du lịch. Đến đó, bên dòng chảy Mê Kông thanh bình, bên cạnh một mái chùa trầm mặc, bạn có thể dễ dàng gọi một cái hamburger hơn là một món ăn gì đó dân dã!
